Czy przebycie zakażenia wirusem SARS-CoV-2 niesie ze sobą ryzyko zaburzeń psychologicznych, psychiatrycznych i neurologicznych? Niestety tak. Jak duże jest ryzyko?
Zaburzenia psychiatryczne u ozdrowieńców
Zakażenie wirusem SARS-CoV-2 to nie tylko problemy pulmunologiczne. Okazuje się, że u dużej grupy pacjentów rozwijają się problemy zaburzeń nastroju, lękowe oraz (znacznie rzadziej) psychotyczne.
Depresja po COVID-19
Przeprowadzone w Harvard Medical School badania (przez prof. Roy Perlis’a)1 wykazały istnienie objawów depresji u 52% ozdrowieńców. Objawy depresji mogą utrzymywać się nawet przez kilka miesięcy, po ustąpieniu innych objawów choroby. Nie udało się jednak w tym badaniu ustalić wektora. Oznacza to, że wiadomo, czy depresje wywołuje sama choroba, czy może rozwija się ona w odpowiedzi na stres towarzyszący izolacji społecznej.
Zaburzenia lękowe po COVID-19 – jakie jest ryzyko?
Według badań, przeprowadzonych w USA za pomocą analizy kohortowej dokumentacji medycznej ponad 230.000 pacjentów osoby, które przebyły Covid-19 są bardziej narażone na występowanie zaburzeń lękowych niż osoby, które nie chorowały na tę chorobę. Ryzyko rośnie wraz z intensywnością choroby2.
O ile wśród ozdrowieńców ryzyko zaburzeń lękowych wynosi 17,39%, o tyle u osób, które z powodu koronawirusa były hospitalizowane – 19,15%. Różnica jest wprawdzie niewielka, ale potwierdza tezę, że cięższy przebieg koronawirusa zwiększa ryzyko wystąpienia zaburzeń lękowych w późniejszym okresie oraz oznacza, że praktycznie co piąty hospitalizowany z powodu koronawirusa ma zaburzenia lękowe.
Psychozy a COVID-19
Poza zaburzeniami lękowymi, pacjenci po przebyciu zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2 są też bardziej narażeni na inne zaburzenia psychiatryczne, w tym psychozy. Ryzyko pojawienia się zaburzeń psychotycznych wynosi 1,4% u wszystkich ozdrowieńców, ale u osób hospitalizowanych jest prawie dwukrotnie wyższe (2,77%).
Zaburzenia psychotyczne w przebiegu zarażenia koronawirusem SARS-CoV-2 są rzadkie i lekarze nie mają w tym momencie pewności, czy psychozy są efektem zakażenia, czy winę za nie ponosi inny czynnik (np. przymusowa izolacja społeczna). Około 3% osób doświadcza na którymś etapie swojego życia stanów psychotycznych – koronawirus może zatem współwystępować z tymi zaburzeniami przypadkowo. Lekarzy zastanawia jednak fakt, że psychozy objawiają się u pacjentów w wieku 30. 40. I maksymalnie 50. lat. Pierwsze epizody psychotyczne w tym wieku są zaś niezwykle rzadkie (z reguły zaburzenia psychotyczne objawiaj się w młodości – około 20 roku życia oraz u seniorów).
Zgłaszane przez pacjentów rodzaje psychoz są niespecyficzne. Zdarzają się zaburzenia paranoidalne, halucynacje, omamy słuchowe. Charakterystyczny jest wzrost agresji pacjentów. Choć przypadki psychozy są rzadkie, lekarze uważają, że nie należy ich bagatelizować i konieczne będą dalsze badania.
Problemy neurologiczne po koronawirusie
Zaburzenia neurologiczne, jakie odnotowali lekarze w USA u ozdrowieńców w okresie do 6 miesięcy po zakażeniu to:
- Udar mózgu (2,1%),
- Otępienie (0,67%),
- Krwawienie śródczaszkowe (rzadkie- zaledwie 0,56% pacjentów),
- Parkinsonizm (0,11%).
O ile statystyki te nie są alarmujące, to w przypadku osób, których stan był na tyle ciężki, że wymagali hospitalizacji, zaburzenia neurologiczne są znacznie częstsze:
- Udar mózgu (prawie 7 %),
- Otępienie (1,74 %),
- Krwawienie śródczaszkowe (2,66%),
- Parkinsonizm (0,26%).
Zespół Long Covid – covidowi długodystansowcy i zaburzenia neurologiczne
Z kolei badania inne badania (wykonane metodą prospektywnej analizy na 50 pacjentach z potwierdzonym zakażeniem SARS-CoV-2, którzy nie byli hospitalizowani) wykazały, że objawy neurologiczne o różnym nasileniu, występują aż u 36 – 82% pacjentów3 i mogą utrzymywać się przez długi czas. U osób tych zdiagnozowano następujące problemy psychologiczne i neurologiczne:
- Depresja / lęk – 42%
- Bezsenność – 16%
- Przewlekłe bóle głowy – 14%
- Deficyty pamięci krótkotrwałej – 32%
- Deficyty uwagi – 27%.
Badania dotyczyły osób, które przeszły zakażenie koronawirusem na około 6 miesięcy przed badaniem. Zostały opublikowane w czasopiśmie Lancet Psychiatry 2021.
fot.:cottonbro/Pexels.com
Literatura:
- webmd.com/lung/news/20210316/half-of-covid-survivors-struggle-with-depression#2
- 6-month neurological and psychiatric outcomes in 236 379 survivors of COVID-19: a retrospective cohort study using electronic health records doi.org/10.1016/S2215-0366(21)00084-5
- Utrzymujące się objawy neurologiczne i zaburzenia funkcji poznawczych u niehospitalizowanych pacjentów zakażonych SARS-CoV-2 – mp.pl/covid19/badania/264545,utrzymujace-sie-objawy-neurologiczne-i-zaburzenia-funkcji-poznawczych-u-niehospitalizowanych-pacjentow-zakazonych-sars-cov-2
Dodaj komentarz