Osobom, które zdecydowały się opuścić rodzinne strony i wyemigrować za granicę bardzo często potrzebny okazuje się psycholog. Niezależnie od tego czy wrócili z emigracji, czy na niej nadal są. Winny jest szok kulturowy.

Psychoterapia osób, które powróciły z emigracji, najczęściej dotyczy problemów związanych z rozbieżnością wyobrażeń na temat życia na emigracji, które powstały jeszcze przed wyjazdem, z zastaną rzeczywistością, lub tym, co człowiek zastał po powrocie (sytuacja rodzinna, zawodowa, ekonomiczna). Osoby, które potrzebują pomocy będąc na emigracji, to najczęściej osoby, które nie mogą poradzić sobie z szokiem kulturowym.

Czy każdemu emigrantowi potrzebna jest psychoterapia?

Nie, niektórzy dobrze radzą sobie z szokiem kulturowym. Jeśli są w stanie wejść w istniejącą społeczność, odnaleźć się w niej, oraz jeśli jego życie na emigracji pokrywa się z wyobrażeniami lub przewyższa je, pomoc psychologiczna nie jest potrzebna.

Ci, którym się nie udało, których oczekiwania rozbiły się o mur niewykonalności, często nie potrafią sobie poradzić sami. Nie wyszło w kraju, nie wychodzi za granicą – zaczyna się depresja lub uzależnienia. Obie trudności pokonać samemu jest ciężko.

Co to jest szok kulturowy i czy można mu zapobiec?

Szok kulturowy to zupełnie normalna reakcja na zmianę otoczenia. Żyjąc w swojej kulturze, kraju gdzie każdy mówi tym samym językiem, czujemy się rozumiani, bezpieczni, wiemy, czego możemy się spodziewać, znamy bowiem kulturowe schematy działania. Za granicą, sytuacja się zmienia -nawet pozornie bliskie sobie kulturowo kraje wywołują szok kulturowy.

Kiedy zaczyna się szok kulturowy?

Szok kulturowy nie zdarza się od razu – najpierw obserwujemy nową rzeczywistość. Jesteśmy nią zafascynowani. Odmienności są ciekawe i interesujące, nieporozumienia z tubylcami zabawne, brak rodaków – wytchnieniem. Po jakimś czasie (6 miesięcy – 2 lata) pojawiają się jednak pierwsze frustracje związane z odmiennością. Wyobcowanie, bezradność, niezrozumienie powodują, że jeszcze trudniej nam się dogadać, tęsknimy i chcemy pakować walizki.

Czy warto wracać do kraju doświadczając szoku kulturowego?

Niestety, powrót w okresie trwania szoku kulturowego to najgorsze co możemy zrobić. Dlaczego? Bo nasz kraj, po chwilowej euforii nas rozczaruje – zamiast wyidealizowanej rzeczywistości, o której marzyliśmy na emigracji, spotkamy zwykłą codzienność, od której uciekliśmy. Do tej codzienności dołączyć się może poczucie porażki i klęski i depresja gotowa.

Czy na szok kulturowy można się przygotować?

Tak – można maksymalnie dużo dowiedzieć się o kulturze kraju do którego się jedzie. Całkiem jednak przewidzieć czasu pojawienia się szoku kulturowego nie da się przewidzieć. Wystąpi on zawsze i choć można sobie z nim poradzić (frustracje w końcu mijają), to jest sytuacją trudną, w której dobrze jest znaleźć wsparcie – np. w obliczu psychologa lub psychoterapeuty.

Terapia szoku kulturowego – jak wybrać psychoterapeutę?

Wybierając taką osobę, najlepiej rozejrzeć się za osobą, która…również jest na emigracji, lub ma specjalizację w psychologii kulturowej. W przeciwnym razie będziemy mieć poczucie, że psychoterapeuta również nas nie rozumie, a w jego osobie zgromadzimy nasze wszelkie frustracje.

fot.:Andres/Pexels.com