Czy profile psychologiczne on-line są skuteczne? Czy może działają jak horoskopy?

Miliony ludzi na całym świecie codziennie czytają swoje horoskopy. Mało tego – część z nich święcie wierzy w to, że horoskopy się sprawdzają, nie biorąc pod uwagę tego, że oznaczałoby to, że tysiące ludzi na całym świecie miałyby mieć podobny dzień. A co wspólnego mają horoskopy z profilami psychologicznymi udzielanymi on-line?

De facto mogą mieć wiele, często nie mamy bowiem pewności, że profile psychologiczne, które zamawiamy online, nie są pisane w stylu horoskopu – czyli dużo ogólnych informacji pozostawiających wiele możliwości interpretacji.

Na jednej ze stron poprzez którą można zamówić poradę psychologiczną on-line, dla uwiarygodnienia rzetelności psychoporad umieszczono kilka opinii od wdzięcznych klientów. Brzmią one mniej więcej tak:

„Dotarł mój profil i zgadza się prawie idealnie. Dziekuje :)”

Gratuluję wystawienia celnego profilu psychologicznego. Z ciekawością przeczytałam opinie na swój temat i muszę przyznać, że jestem pod wrażeniem, gdyż właściwie wszystko sie zgadza.”, ?(Profil) jest on bardzo trafny i dał mi cenną wskazówkę, że droga po której idę jest właściwa.”

Pomijając już kwestię tego że klient (pacjent) sam ocenia otrzymany profil jako „właściwy, trafny i prawdziwy” (wydawałoby się, że psychoterapia ma pomóc klientowi w zrozumieniu jego trudności nie zaś potwierdzać jego opinie na swój własny temat) to pozostaje tutaj jeszcze jedna kwestia – podporządkowania się autorytetom i ślepej wiary w analizy psychologiczne.

Efekt Forer’a – jak działa?

Badania na ten temat przeprowadził już w 1948 roku psycholog Bertram R. Forer. Otóż rozdał on studentom analizę ich osobowości. Studenci mieli ocenić na skali 1-5 trafność owegoż otrzymanego profilu (gdzie 5 oznaczało najbardziej trafną analizę). Każdy oceniał swój profil i nie widział profili kolegów. Wyniki były zaskakujące – poziom trafności profilowania studentów oceniony został przez nich na poziomie 4,26 punktu. Cała zabawa polegała na tym, że każdy ze studentów otrzymał dokładnie ten sam opis osobowości.

Efekt Forer’a znany jest psychologom – to za jego pomocą opisuje się fakt zawierzania wróżkom, horoskopom, astrologom i mistrzom wszelkich pseudonauk. Niestety nie jest znany pacjentom, którzy otrzymując swój „profil psychologiczny” za 9,99 zł ślepo wierzą w przedstawiony w nim opis.

fot.:Vlada/Pexels.com