Anoreksja a aktywność fizyczna

Część kobiet, które porwała w swoje szpony anoreksja doświadcza wzmożonego poziomu aktywności fizycznej. Główne objawy tej wzmożonej aktywności to nadaktywność, potrzeba bycia w ciągłym ruchu, częste wykonywanie ćwiczeń fizycznych (niekiedy nawet kompulsywna potrzeba ćwiczeń objawiająca się spadkiem samopoczucia przy zaniechaniu ćwiczenia czy pominięciu treningu). Często, osoby z anoreksją nie zdają sobie sprawy ze swojego wzmożonego napędu ruchowego. Uważają, że są po prostu aktywne (podczas gdy inne, otaczające je osoby są leniwe i zgnuśniałe). Takie objawy dotykają od 40-60% pacjentek z anoreksją (istnieje jeszcze zaburzenie zwane anorexia athletica – polegające na kompulsywnej potrzebie wykonywania ćwiczeń fizycznych. W przypadku anoreksji atletycznej nie ma jednak komponentu jadłowstrętu).

Wzmożony poziom energii jest w przypadku anoreksji o tyle zaskakujący, że jest to choroba wyniszczająca organizm. Osłabienie wynikające z braku pożywienia powinno przecież doprowadzić do spadku energii. Psychiatria nie zna dokładnych powodów dla których anorektyczki odczuwają wzmożoną potrzebę aktywności. Przyczyn szuka się w :

  • zachowaniach ewolucyjnych (głód powoduje aktywację starych szlaków filogenetycznych które mają za pomocą zwiększenia aktywności fizycznej zwiększyć szansę na znalezienie pokarmu)
  • psychologii – dla anorektyczki, ćwiczenia fizyczne mają być dodatkowym źródłem uzyskania optymalnej, wymarzonej wagi. A ze względu na zaburzenia obrazu ciała w anoreksji (czyli fakt iż anorektyczka zawsze uważa się za zbyt otyłą) ćwiczenia fizyczne nasilają się.

Do końca nie wiadomo, dlaczego niektóre pacjentki mają taki zespół objawów. Co nie zmienia faktu iż zaistnienie hiperaktywności trzeba jakoś wkomponować w proces leczenia i aby leczenie anoreksji było skuteczne nie można tego objawu zignorować.

Czy zabraniać pacjentkom z anoreksją aktywności fizycznej?
Wydawałoby się, że wpływanie na zmniejszenie aktywności fizycznej powinno odnosić dobre rezultaty medyczne – pacjentki będą szybciej przybierać na wadze, zmniejszy się także ryzyko powikłań związanych z przeciążeniem układu sercowo – naczyniowego. Patrząc jednak z psychologicznego punktu widzenia, ograniczanie aktywności fizycznej pacjentek z anoreksją może wpływać negatywnie na zaangażowanie pacjentek w leczenie. Zakaz ćwiczeń wzmaga poziom lęku i jest kolejnym ograniczeniem zewnętrznym nakładanym na pacjentki (a wiadomo, że anoreksja to również problemy z kontrolą siebie – próba zyskania kontroli w wżyciu poprzez panowanie nad własnym ciałem). Dodatkowe ograniczenia w postaci zakazu ćwiczeń fizycznych mogą więc przeszkadzać w leczeniu. Anorektyczkom, które cierpią na hiperaktywność w trakcie anoreksji, zabranianie ćwiczeń to wywoływanie dodatkowego stresu.

Wydaje się więc, że właściwym postępowaniem byłoby ograniczenie aktywności fizycznej w pierwszych etapach leczenia, ale w sytuacji, kiedy ćwiczenia nie zagrażają już życiu pacjentki (nie jest ona aż tak wyniszczona chorobą) lekarze czy rodzina powinni proponować chorej aktywności, które nie wpłyną radykalnie na zmniejszenie masy ciała, a pozwolą jej realizować się w ramach ćwiczeń fizycznych.

fot.:Abominatron/Flickr.com