Jak poradzić sobie z traumą? Metody leczenia doświadczeń traumatycznych.

Trauma psychologiczna zwana inaczej doświadczeniem traumatycznym to każde wydarzenie krytyczne związane z doświadczeniem śmierci lub urazu ciała, które w szeroki sposób wpływa na stan psychologiczny osoby, która doświadczyła tego wydarzenia.

Czym jest wydarzenie traumatyczne i jakie reakcje psychologiczno – emocjonalne wywołuje, wyjaśniliśmy już w artykule „co to jest trauma”. Dziś zaś skupimy się na tym, jak wygląda proces dochodzenia do zdrowia psychicznego po takim doświadczeniu.

Pomoc psychologiczna osobie po traumie – czy konieczna?

Osoba, która doświadczyła traumy, niekoniecznie zawsze wymaga profesjonalnej pomocy psychologicznej – z traumy można próbować wyjść samodzielnie.

Nie jest to jednak sprawa prosta, a w niektórych przypadkach, bez fachowej pomocy się nie obejdzie. W zależności od:

• rodzaju wydarzenia traumatycznego,
• stopnia nasilenia psychologicznych reakcji na traumę,
• doświadczeń życiowych, odporności psychicznej,
• umiejętności radzenia sobie z trudnymi sytuacjami życiowymi
• wsparcia jakie uzyskać można od rodziny i znajomych

proces wychodzenia z traumy będzie różny i może wymagać różnych metod radzenia sobie z tym doświadczeniem.

Jak wyjść z traumy?

Podstawą tego, by wyleczyć się z traumy jest zaakceptowanie doświadczenia traumatycznego. Chodzi tu o to, by pogodzić się z tym doświadczeniem, zaakceptować je i nauczyć się żyć razem z nim. Nie jest to łatwe. Większość osób po doświadczeniu traumy stara się unikać zarówno samego myślenia o tej sytuacji jak i wszelkich okoliczności, które mogą w jakikolwiek sposób przywoływać to wydarzenie.

Etapy wychodzenia z traumy

Pierwszym etapem godzenia się z traumą jest jej ponowne przeżycie poprzez opowiedzenie o tym doświadczeniu. Można to zrobić w trakcie terapii. Można też spróbować opowiedzieć o niej osobie bliskiej. Jeśli osoba straumatyzowana nie jest w stanie opisać wydarzenia słowami, może spróbować je opisać, nagrać, a nawet narysować. Każdy sposób wyrażenia tego co się czuje w związku z traumą, jest dobry. Z czasem, znajdą się właściwe słowa, które pozwolą na opis. Sama opowieść o traumie jest trudna i niekiedy potrzeba czasu, by móc o tym rozmawiać.

Jeśli objawy traumy są duże, nasilają się i w wyraźny sposób utrudniają funkcjonowanie, a jednocześnie osoba nie jest w stanie o tym opowiadać bliskim, dobrze by poszukała profesjonalnego wsparcia (np. w ośrodku interwencji kryzysowej, który skieruje do miejsca, w którym można uzyskać fachową pomoc).

W przypadku odczuwania silnego lęku związanego z traumą, skuteczną metodą leczenia jest systematyczne odwrażliwianie – takie, jakie stosuje się przy fobiach. Polega ono na dzieleniu budzącego lęk doświadczenia na odpowiednie etapy i powoli przyzwyczajanie się do nich. Przykładowo, jeśli wydarzeniem traumatycznym jest wypadek samochodowy i jazda autem budzi lęk, to odwrażliwianie zaczynamy od spędzenia 5 minut za kierownicą samochodu bez włączonego silnika, a kiedy już czujemy się w tej sytuacji bezpiecznie, stopniowo wydłużamy czas, włączamy silnik, przejeżdżamy 5 metrów po parkingu itd.

Przy napadach lęku, można wykorzystać ćwiczenia oddechowe – skupiamy się po kolei na poszczególnych aspektach oddechu – jego tempie, głębokości, temperaturze powietrza, wyobrażamy sobie, że wdychamy bezpieczne powietrze (można nadać mu ulubiony kolor w wizualizacji). W ten sposób odwracamy uwagę od lękowej sytuacji, a jednocześnie uspokajamy się.

Kolejnym etapem jest redukcja nadmiernej ostrożności, gniewu i drażliwości. Trzeba tu być uważnym na wszelkie sytuacje, które reakcje takie wywołują. Warto je zapisywać. Uświadomienie sobie tych sytuacji i naszych reakcji pozwoli się opanować. Opowiadając i ostrzegając bliskich przed tym jak reagujemy i tłumacząc im dlaczego tak się dzieje, możemy jednocześnie prosić ich o informowanie nas o tym, kiedy reagować będziemy nadmiernie – to pozwoli wyłapać te sytuacje, których sami nie jesteśmy w stanie skontrolować.

Jeśli mimo starań samodzielnie nie potrafimy uporać się z traumą, warto poszukać profesjonalnej pomocy. Dobre wyniki w terapii traumy przynosi psychoterapia poznawczo – behawioralna oraz terapia humanistyczna. Bywa też i tak, że przy silnych napadach lęków konieczna jest farmakoterapia. Trauma jest wydarzeniem krytyczny, trudnym, ale można z niego wyjść, choć proces ten bywa długotrwały i trudny.

fot.:Brett Sayles z Pexels